Naast een eventuele gevangenisstraf kan de rechtbank dus TBS opleggen als er sprake is van een psychiatrische stoornis en er bovendien sprake is van gevaar voor herhaling. Het grote verschil met de gevangenisstraf is dat de gevangenisstraf een eindpunt kent; 5 maanden of 5 jaren, maar het eindigt op een vast moment. TBS kan echter telkens verlengd worden, zolang er nog gevaar voor herhaling bestaat. Iedere 2 jaren kan de rechter de TBS verlengen met opnieuw 1 of 2 jaren. Het feit dat je als veroordeelde niet weet wanneer je weer vrijgelaten wordt, maakt dat verreweg de meeste verdachten TBS willen ontlopen.
Deskundige rechtsbijstand in een zo vroeg mogelijk stadium van de procedure is hierbij van doorslaggevend belang. Dit kan letterlijk het verschil betekenen tussen alleen een tijdelijke gevangenisstraf, of een TBS-maatregel van onbekende duur.