Strafbare feiten: overtredingen en misdrijven
Een persoon kan alleen worden veroordeeld voor een strafbaar feit als dit volgens de wet strafbaar is. Strafbare feiten worden verdeeld in twee categorieën: overtredingen en misdrijven.
Overtredingen
Overtredingen zijn meestal minder ernstige strafbare feiten, die vaak door de kantonrechter worden behandeld. Voorbeelden hiervan zijn verkeersovertredingen, wildplassen of het betreden van verboden terreinen.
Misdrijven
Misdrijven zijn ernstiger dan overtredingen en kunnen leiden tot zwaardere straffen. Voorbeelden zijn diefstal, openlijk geweld, mishandeling, verboden wapenbezit, seksueel misbruik of fraude.
Welke rechter behandelt mijn zaak?
Dit is afhankelijk van de ernst van de zaak. Wanneer je wordt aangeklaagd voor een strafbaar feit, ontvang je een dagvaarding van het Openbaar Ministerie (OM). Dit betekent dat de zaak voor de rechter komt.
Politierechter
De politierechter behandelt minder ernstige misdrijven waarvoor meestal een gevangenisstraf van maximaal één jaar wordt geëist. Dit betreft bijvoorbeeld kleine diefstallen of inbraak zonder geweld. De politierechter is een enkelvoudige rechter (dus één rechter) en de zittingen zijn openbaar. Na afloop van de zitting wordt vrijwel altijd direct mondeling uitspraak gedaan.
Meervoudige Strafkamer
Zwaardere zaken, waarbij een gevangenisstraf van meer dan twaalf maanden geëist wordt, worden behandeld door de meervoudige strafkamer. Deze bestaat uit drie rechters. De zittingen zijn in principe openbaar en de uitspraak volgt meestal binnen veertien dagen na de zitting. Deze uitspraak wordt altijd schriftelijk vastgelegd.
Rechter-commissaris
In sommige gevallen kan een rechter-commissaris betrokken zijn bij de zaak, vooral tijdens het vooronderzoek. De rechter-commissaris is een onderzoeksrechter die beslissingen neemt over bijvoorbeeld het verhoren van de verdachte of het goedkeuren van bijzondere opsporingsmethoden, zoals telefoontaps. Hij is geen rechter die zittingen leidt, maar zorgt ervoor dat de rechter genoeg informatie heeft om een beslissing te kunnen nemen.
Hoe bepaalt de rechter de straf?
Wanneer de rechter de straf bepaalt, kijkt hij niet alleen naar het strafbare feit zelf, maar ook naar de persoon van de verdachte, de omstandigheden van het misdrijf en de gevolgen voor het slachtoffer. Daarnaast zijn er zogenaamde oriëntatiepunten voor straftoemeting. Deze geven aan welke straffen gebruikelijk zijn bij bepaalde misdrijven, maar de rechter kan hiervan afwijken als er bijzondere omstandigheden zijn.
Mediation in Strafzaken
Mediation kan een manier zijn om de schade van een misdrijf te herstellen. Dit kan emotioneel, financieel of materieel herstel betekenen, afhankelijk van de situatie. Wanneer je als verdachte of slachtoffer denkt dat mediation in de zaak waarin jij betrokken bent geschikt is, kun je dit via het OM en/of de rechtbank laten onderzoeken. Mediation kan helpen om tot een oplossing te komen die voor alle betrokkenen bevredigend is. Onze advocaat Rianne van der Hulst is mediator en kan u er desgewenst alles over vertellen.
Taakstraffen in Nederland
Een taakstraf, ook wel werkstraf genoemd, is een straf die wordt opgelegd voor minder zware misdrijven of misdrijven onder verzachtende omstandigheden. De taakstraf houdt in dat de veroordeelde onbetaald werk moet doen voor de samenleving. Dit is bedoeld als alternatief voor een gevangenisstraf of boete, en heeft als doel dat de dader op deze manier op een nuttige wijze bijdraagt aan de samenleving, terwijl hij tegelijkertijd niet in contact komt met zware criminelen in een gevangenis.
Maximale duur taakstraf en combinatie met andere straffen
De rechter kan maximaal 240 uur taakstraf opleggen. Dit wordt vaak gecombineerd met andere straffen, zoals een (korte) gevangenisstraf, toezicht door de reclassering, of een boete. Als een taakstraf wordt opgelegd in combinatie met een gevangenisstraf, mag de gevangenisstraf niet langer dan 6 maanden duren.
Passende taakstraf
De Reclassering zorgt ervoor dat de taakstraf aansluit bij het misdrijf. Dit betekent bijvoorbeeld dat iemand die veroordeeld is voor het spuiten van graffiti, als taakstraf graffiti moet verwijderen. Dit zorgt ervoor dat de straf aansluit bij het gepleegde delict en biedt de gelegenheid om verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen van het misdrijf.
Gevolgen van niet-uitgevoerde taakstraf
Als de gestrafte zijn taakstraf niet naar behoren uitvoert, kan dit leiden tot een vervangende gevangenisstraf. Voor elke 2 uur taakstraf die niet wordt uitgevoerd, kan maximaal 1 dag gevangenisstraf worden opgelegd. Dat kan dus al snel aardig oplopen. Je kunt wel bezwaar maken tegen een beslissing waarbij de taakstraf wordt omgezet in vervangende hechtenis. Neem gerust contact op als u daarover meer wilt weten.
Taakstraf voor jeugdigen
Jeugdigen kunnen ook een taakstraf krijgen. In het jeugdstrafrecht kan de taakstraf echter ook bestaan uit een zogenaamde leerstraf. Dit houdt in dat de jeugdige een training volgt die gericht is op het aanpakken van onderliggende problemen, zoals verslaving of gedragsproblemen. Het doel is om de oorzaken van het criminele gedrag aan te pakken, zodat de jeugdige niet opnieuw de fout in gaat. We hebben een aparte pagina waarop u daarover uitgebreid meer kunt lezen.
