Als opneming van een persoon zo urgent is dat er geen tijd is om de reguliere machtigingsprocedure af te wachten, dan kan de burgemeester op basis van de Wzd een beschikking tot inbewaringstelling afgeven. Dit kan pas als sprake is van ernstig nadeel (voor de cliënt of anderen) door het gedrag van de cliënt als gevolg van zijn psychogeriatrische aandoening, verstandelijke beperking of een daarmee gepaard gaande psychische stoornis. Bovendien moeten de opname en het verblijf noodzakelijk en geschikt zijn om het ernstig nadeel af te kunnen wenden.
Het inzetten van zorg die iemand echt niet wil, is altijd een laatste redmiddel.
In spoedsituaties wordt het voldoende geacht als er een ernstig vermoeden bestaat dat het nadeel het gevolg is van een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke handicap. Er hoeft dus geen volledige zekerheid te zijn dat de aandoening of handicap het nadeel veroorzaakt.
Voordat de burgemeester een inbewaringstelling kan gelasten, moet een arts de betrokkene onderzoeken en een verklaring afleggen waaruit diens onvrijwilligheid en het ernstige nadeel blijkt. Tevens moet de betrokkene binnen 24 uur na afgifte van de beschikking worden bijgestaan door een advocaat, behalve als hij of zij geen bedenkingen heeft bij de beschikking.
De inbewaringstelling moet binnen 24 uur na afgifte van de beschikking ten uitvoer worden gelegd. De inbewaringstelling heeft een geldigheidsduur van ten hoogste drie dagen. Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) kan echter binnen die drie dagen een verzoek tot een machtiging tot verlenging van de inbewaringstelling bij de rechter indienen. De rechter beslist binnen drie dagen na de dag waarop het is ingediend. De rechter kan besluiten de geldigheidsduur te verlengen tot maximaal zes weken. Uiteraard een advocaat ook aanwezig zijn ter zitting om uw belangen naar uw wensen te behartigen.
